Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü dolayısıyla yazılı bir açıklama yaparak kadın çiftçilerin tarım ve kırsal hayattaki önemine dikkat çekti.
Bayraktar açıklamasında, “Dünyada ve ülkemizde tarımsal üretimde, beslenmede, gelecek nesillere bilgiyi aktarmada, çocuk eğitiminde, hasta ve yaşlı bakımında kadınlar en önemli katkıyı sağlıyor. Kırsaldaki kadınların güçlendirilmesi, tarımsal kalkınma ve toplumsal refahın sürdürülebilirliği açısından büyük önem taşıyor” ifadelerini kullandı.
Kadın Çiftçilerin Tarımdaki Yeri
TZOB verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla Türkiye genelinde 754 Ziraat Odasına kayıtlı 956 bin 643 kadın çiftçi bulunuyor. Bu rakam, tüm üyelerin %18,14’ünü oluşturuyor. Çiftçilerin yaş ortalaması 59 iken, kadın çiftçilerin yaş ortalaması 61. Tarımda genç nüfus hızla azalıyor; çiftçilerin yalnızca %5’i 18–32 yaş grubunda yer alıyor.
Kadın çiftçilerin çoğu aile işletmelerinde ücretsiz aile işçisi olarak çalışıyor ve sosyal güvenlikten yeterince yararlanamıyor. SGK 2024 verilerine göre, Türkiye’de 427 bin 298 zorunlu tarım BAĞ-KUR’lu çiftçinin yalnızca 105 bin 478’i kadın. Kadın çiftçilerin sadece %11’i Tarım BAĞ-KUR primini ödeyebiliyor, geri kalan büyük çoğunluğu gelir yetersizliği nedeniyle sistem dışında kalıyor.
Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Bayraktar, kadın çiftçilerin ekonomik ve sosyal statülerinin güçlendirilmesinin, kırsalda göçün önlenmesi ve tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından hayati önemde olduğunu belirtti. Kadınların güçlendirilmesi için öneriler şöyle sıralandı:
Kadın çiftçilere özel prim desteği ve pozitif ayrımcılık uygulanmalı.
Kadın girişimcilere yönelik destek programları yaygınlaştırılmalı.
Kırsal altyapı güçlendirilmeli; kreş, yaşlı ve engelli bakım hizmetleri, ücretsiz internet, sağlık, eğitim ve ulaşım hizmetleri sağlanmalı.
Tarımın saygınlığı artırılmalı; stratejik bir meslek olduğu topluma anlatılmalı, tarım-teknoloji odaklı eğitimler yaygınlaştırılmalı.
TZOB’un Kadın Çiftçiler İçin Kazanımları
Bayraktar, geçmişte aile reisi olmayan kadın çiftçilere borçlanma hakkı tanındığını ve doğum borçlanmasının üç çocuğa kadar genişletildiğini hatırlatarak, Tarım BAĞ-KUR prim desteğinin kırsalda yapılacak en büyük reform olacağını vurguladı.
Bayraktar açıklamasını şöyle tamamladı:
“Kadın çiftçilerimiz, yalnızca kendi evlatlarını değil, tüm ülkemizi doyuran; üretimin, emeğin ve direncin simgesidir. Onların emeği olmadan kırsalın geleceği inşa edilemez. Tüm kadın çiftçilerimizin 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü’nü kutluyor; alın teriyle toprağa can veren tüm kadın emekçilerimizi saygı ve minnetle selamlıyorum.”
Bu açıklama, kadın çiftçilerin tarım ve kırsal yaşamda oynadığı hayati rolün bir kez daha altını çizmiş oldu. (TZOB)
